دغدغه معمار قانون حجاب درباره خودارضایی و تمکین جنسی زنان از شوهر| چرا یک نفر آقای اقبالی را از برق نمیکشد؟
رویداد ۲۴ | ابوالفضل اقبالی، مدرس دوره «زیست عفیفانه» و از طراحان اصلی لایحهای که به قانون حجاب منتهی شد، در مناظره با شیما قوشه فعال حقوق زنان و وکیل دادگستری ضمن تأکید بر اینکه تنها وظیفه زن در ازای حقوق مالی، «تمکین جنسی» است، تصریح کرد که در این فرآیند، رضایت زن ملاک نبوده و او در هر شرایطی ملزم به تمکین است تا مرد انگیزه لازم برای پرداخت مهریه و نفقه را داشته باشد.
اقبالی در این مناظره که در موسسه آزاد برگزار شده است، میگوید که «تنها وظیفه زن، تمکین جنسی است و در هر حالتی باید تمکین کند؛ رضایت زن مهم نیست. زنی که حقوق نفقه و مهریه دارد، باید تمکین جنسی کند.»
بیشتر بخوانید
وی این رابطه را یک مبادله حقوقی دانست و افزود: «مرد تنها یک حق دارد که نیاز جنسیاش پاسخ داده شود. در ازای آن حقوق مالی [مهریه و نفقه]، زن باید خود را در اختیار مرد بگذارد».
اقبالی در توجیه این دیدگاه، تأکید کرد که اساساً مرد باید انگیزهای برای دادن نفقه و مهریه داشته باشد و این انگیزه، در پاسخگویی به نیاز جنسی وی نهفته است.
او ضمن انتقاد از آنچه «تلقی غلط» در جامعه میخواند، گفت: «در ایران به اشتباه جا افتاده که همه جامعه باید بر مدار رضایت زن باشد؛ در حالی که مصلحت و حق باید معیار باشد».
این مدرس زیست عفیفانه در مواجهه با پرسشهای شیما قوشه مبنی بر اینکه برخی قوانین حقوقی و شرعی موجود نیز همین تصویر بحثبرانگیز را از زن ارائه میدهند، ضمن نامشخص خواندن و مشوش خواندن سخنان طرف مقابل، بهگونهای مبهم، «تمکین نامتعارف» را رد کرد و گفت: اینطور القا نکنید که نگاه اسلام به زن همچون شی است. اینکه تمکین به عهده زن است، به معنا آدم حساب کردن زن نیست. تمکین نامتعارف را تایید نمیکنم، اما مساله رضایت زن نیست.
اقبالی بلافاصله بر مواضع پیشین خود اصرار ورزید و با رد هرگونه اهمیت به رضایت زن در اصل تمکین، دوباره تصریح کرد که تمکین تنها تکلیف زن در خانواده است.
اظهارات اقبالی البته با واکنشها و بازتاب زیادی در فضای مجازی و رسانهای همراه شده است. نوع تفسیر او از رابطه جنسی مرد و زن در ازدواج واکنشها و البته انتقادات بسیاری را به همراه داشته است.
فراتر از این مساله، نزدیکی موعد انتشار این مناظره در حالی که حدود یک هفته قبل رهبرانقلاب در دیدار با بانوان مهمترین حق زن در خانواده را محبت بیان کردند، باعث قیاسی بین این دو نگاه شده است.
ابوالفضل اقبالی در تا زمان تصویب نهایی قانون حجاب و عفاف در مجلس و شورای نگهبان در موارد معدودی در رسانهها حاضر شده بود. همان زمان مشخص شد که او از ایده پردازان اصلی تدوین لایحه حجاب و عفاف است که البته در مسیر تغییرات قابل توجه آن در مجلس یازدهم دستی بر آتش داشته است.
بعد از توقف ابلاغ این قانون ذیل مصوبه دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی اقبالی به یکباره حضور پررنگ تری در فضای رسانهای پیدا کرد. عمده حضور او در رسانهها در دفاع از لزوم ابلاغ این قانون بود. حالا، اما در مصاحبه اخیر او با ادبیاتی جدید مشخصا زنان را شی انگاری کرده است.
تاکید موکد اقبالی بر این که رضایت زن مهم نیست تصویر روشنی از دیدگاههای طیف سیاسی همفکران او ارائه میدهد.
از سال ۱۴۰۱ که زمزمه تدوین لایحه حجاب بر سر زبانها افتاد نام ابوالفضل اقبالی هم پررنگ شد. تا همین روزهای اخیر که خبر عضویت در هیات علمی دانشگاه الزهرا بار دیگر نام او را مورد توجه قرار داد. وی با انتشار تایید درخواست هیات علمی خود در کانال تلگرامیاش نوشت: فعالیت علمی- تربیتی من از ابتدای سال تحصیلی جدید در دانشگاه الزهرا متمرکز خواهد شد. امیدوارم برای نسلهای بعدی عرصه مطالعات جنسیت و خانواده مفید و موثر باشم.
انتشار این خبر یکی از اظهارات دیگر او را دوباره مورد توجه رسانهها قرار داد: «بیحجاب مزاحم ماست، نباید تحمل شود.» ویژگی مهم اقبالی برخلاف بسیاری از مدافعان لایحه و مصوبه حجاب این است که او از منظر اجتماعی و نه فقهی از موضوع حجاب دفاع میکند. جمله معروف او مبنی بر عدم لزوم و ضرورت تحمل بیحجاب برگرفته از توضیحی است که او در برنامه تلویزیونی «بدون گارد» گفته است: «تحمل مخالف، رفتار اخلاقی است، اما بیحجابی مزاحمت برای ماست و تحمل مزاحم رفتاری انفعالی است.»
حالا اقبالی با هر حضور در گفتوگو و مناظره جلوه ویژه جدیدی از مردی که معمار قانون حجاب است ارائه میدهد و بیش از پیش جامعه حتی طیفهایی که از وضعیت فعلی حجاب نیز ناراضی هستند را شوکه میکند. مشخص نیست در همان طیف حلقه سخت نظام چرا یک نفر از آقای اقبالی درخواست سکوت کردن نمیکند؟ به زبان عامیانهتر، چرا یک نفر ایشان را از برق نمیکشد؟ همه سوپرانقلابیها درباره زنان و حقوق شان در ازدواج همین گونه فکر میکنند؟
